13 Nisan 2015 Pazartesi

İşıq ili nədir?

                                        İşıq ili nədir?

Əvvəlcə işıq ili termini bir zaman deyil, bir məsafə terminidir. Yani işiq ili; işiqın bir ildə qət etdiyi məsafə mənasına gəlir.

 Kosmos sonsuz genişliktə bir fenomen olduğundan məsafə ölçümləri üçün bizim günlük həyatda istifadə etdiyimiz məsafə ölçü birimləririni istifadə etmək, elm adamlarının  çox qabarıq rəqəmlərlə çaşbaş qalacağını göstərir.  Həm bu səbəbdən həm də ölçümlərin işıqla edilməsindən qaynaqlı olaraq; məsafələr üçün işıq ili termini istifadə edilir. Buna görədə "Bizdən 10 işıq ili uzaqlıqdakı A Qalaktikası" deyiləndə; işıq sürətini 10 ilə vuraraq A Qalaktikasının  bizdən nə qədər uzaqda olduğunu başa düşə bilərsiniz. Bir başqa deyişlə; Dünyamızın göndərilən işığqn bu A Qalaktikasına çatmasl üçün 10 il keçməsi gərəktir.
İşıq ilinin hesablanması
İşıqın bir ildə qət etdiyi məsafəni hesablaya bilmək üçün əvvəlcə işıqın sürətini bilməmiz lazımdır. İşıq sürəti sabitdir və dəyəri yaxlaşıq olaraq 300.000.000 m/s ( 3 x (10 üzeri 8) ), bəli doğru oxudunuz; saniyədə üç yüz milyon metrə! İşıq çox sürətlidir!
İndi bir işıq ilini hesablaya bilmək üçün bir ildə neçə saniyə olduğunu tapmalıyıq.
Kiçik bir hesabla 1 il 8765.81 saatdır.
1 saat 3600 saniyə isə;

8765.81 saat;   8765.81×3600 = 3155691600 yəni 3,1556916 x (10 üstü 7) saniyədir.

Yəni 1 il = 3,1556916×107  saniyədir.

1 ışıq ili isə; Yer Dəyiştirmə= sürət x zaman formulundan;
1 işıq ili = 3 x 108 m/s x 3,1556916 x 107 s  ( vurma zamanı saniyələr bir birini götürəcəyindən)
1 işıq ili = 9.49 x 1015 metrədir
Artıq işıq ili terminin keçtiyi yazılarımı və tərcümələrimi daha yaxşı anlayacaqsınız.

         Mətni yazdı - Haşim Haşimov

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder